УИХ-ын гишүүн Д.Тогтохсүрэн нарын боловсруулсан Төрийн албаны тухай хуулийн төсөл (шинэчилсэн найруулга)-д төрийн албан хаагчдыг сонгон шалгаруулах эрхийг Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газарт шилжүүлэхээр заасан нь маргаан дагуулаад байгаа. Одоо мөрдөж байгаа хуулиар төрийн албан хаагчдыг сонгон шалгаруулах эрхийг Төрийн албаны зөвлөл хэрэгжүүлж буй. “VS“ буландаа энэ асуудлыг хөндөж, судлаач Б.Энхболд, УИХ-ын гишүүн С.Чинзориг нарын байр суурийг онцоллоо.
Төрийн албаны тухай хуулийн төсөлд туссан нэг аюул нь Төрийн албаны зөвлөлийн сонгон шалгаруулах эрхийг үгүй хийх гэж байна. Өөрөөр хэлбэл Төрийн албаны зөвлөл нь зөвхөн хяналт тавьдаг байхаар хуулийн төсөлд тусгажээ. Угтаа бол Төрийн албаны зөвлөлийг чадавхжуулж, шалгалт авдаг эрх мэдлийг бүрэн дүүрэн өгч, орон тоог нь нэмж, дутагдал, сул талыг нь засах чиглэлийн зохицуулалт оруулах хэрэгтэй. Хууль санаачлагчид тайлбарлахдаа Төрийн албаны зөвлөлд давуу эрх мэдэл олгож байна, эрх бүхий албан тушаалтны буруутай шийдвэрийг шүүхээр давж заалдахгүйгээр хүчингүй болгох эрхийг Төрийн албаны төв зөвлөлд өгсөн гэж ярьж байна л даа. Гэхдээ хуулийн төслийг сайтар нягталбал Ерөнхий сайд, Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын гаргасан шийдвэрийг Төрийн албаны төв зөвлөл өөрчилж чадахааргүй байна. Нэг ёсондоо хянах нэрээр зөвлөмж өгдөг байгууллага болж хувирах нь. Төрийн албаны зөвлөлийн шалгалт авдаг эрхийг Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газарт шилжүүлэхийг оролдож байна. Хэрэв хуулийн төсөл энэ хэвээрээ батлагдвал сонгуулийн үр дүнгээр олонх болсон нам Засгийн газраа бүрдүүлэхээс гадна Төрийн нарийн бичгийн дарга, агентлагийн дарга нарыг шууд томилдог болно гэсэн үг. Төрийн нарийн бичгийн дарга, агентлагийн дарга нарын сонгон шалгаруулалтыг Төрийн албаны зөвлөл зохион байгуулдагаараа зохион байгуулах ёстой. УИХ-ын шууд удирдлаган дор ажилладаг одоогийн зарчим тийм ч муу биш. “Айхгүй ч гэсэн аягүй” гэдэг биз дээ. Харин одоогийн өргөн барьсан хуулийн төслөөр бол хэн намдаа хандив өгөх, намын даргатай хэн ойрхон байгаа нь, фракциудын гар хөл болсон хүмүүсийг Төрийн нарийн бичгийн дарга, агентлагийн даргыг томилох үүд хаалга нээгдэхээр байна. Засгийн газар төрийн албаны сонгон шалгаруулалтыг хариуцдаг болох нь буруу. Сонгон шалгаруулалтыг Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газар зохион байгуулна гэхээр түүний хэрэгжүүлэгч агентлаг болох Удирдлагын академи гардан хариуцна гэсэн үг.
|
|
УИХ-ын нэр бүхий гишүүдийн гаргасан хуулийн төсөлд Төрийн албаны зөвлөлийн чиг үүргийг хяналтын чиг үүрэг рүү нилээд чиглүүлэх талын зохицуулалт орсон. Өөрөөр хэлбэл, төрийн албаны шалгалт хууль бус явагдсан эсэхийг хянах эрх нь Төрийн албаны зөвлөлд бий. Төрийн албан хаагчийг хууль бусаар ажлаас халсан, чөлөөлсөн бол шийдвэрийг хүчингүй болгох эрх олгосон.
Ингэж тус зөвлөл хяналтын чиг үүргийг түлхүү хэрэгжүүлдэг болох юм бол төрийн албаны сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулах нь зөв үү, буруу юу гэдэг асуудал урган гарсан. Нэг гараараа төрийн албан хаагчийн шалгалт явуулдаг, нөгөө гараараа ажилд томилсон, халсан шийдвэрийг хүчингүй болгох нь хэр оновчтой талаар хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн.
Энэ ч үүднээс Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газар нь төрийн албан хаагчийн шалгалтыг зохион байгуулдаг байх нь зөв гэж үзээд хуулийн төсөлд тусгасан юм. Энэ асуудлаар УИХ дахь АН-ын бүлэг судлаачдыг оролцуулсан хэлэлцүүлэг хийж, өөрсдийн байр суурийг илэрхийлсэн. Гэхдээ Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газар төрийн албан хаагчийн шалгалтыг авдаг байх нь зарчмын томоохон маргаан дэгдээх, уг хуулийн төслийг гацаах үндэслэл болохгүй байх гэж бодож байна.
Одоогийн хуульд Төрийн албаны зөвлөл нь төрийн албан хаагчийг ажлаас хууль бусаар халсан, чөлөөлсөн шийдвэрийг хүчингүй болгох эрх хэмжээ байхгүй.
Мөн улс төрийн албан тушаалтан буюу Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын гаргасан ажлын байрны тодорхойлолтод өөрчлөлт оруулах эрх Төрийн албаны зөвлөлд бас байхгүй. Тэгвэл уг шинэчилсэн найруулгын төсөлд энэ хоёр эрхийг Төрийн албаны зөвлөлд олгоё гэж байгаа юм. Ингэснээр тус зөвлөлийн хараат бус, бие даасан байдал нилээд дээшилнэ гэж бодож байна. Одоо бол Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газраас яамны Төрийн нарийн бичгийн даргын ажлын байрны тодорхойлолтыг гаргаж өглөө гээд тухайн тодорхойлолт хуульд нийцэж байна уу, үгүй юу, оновчтой шалгуур, үзүүлэлтүүд мөн эсэхийг хянах, өөрчлөх эрхгүй. Зөвхөн улс төрийн албан тушаалтны гаргасан тодорхойлолтод нийцсэн хүнийг бүртгэж, шалгалт явуулж, тэнцүүлэх үүрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл, Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын өгсөн захиалгыг гүйцэтгэгч нь Төрийн албаны зөвлөл болчихоод байгаа юм. Тиймээс энэ нөхцөл байдлыг өөрчлөх шаардлагатай гэж үзэж байна. |
Г.Хорол
Эх сурвалж: www.news.mn